Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi, 1632 (Rembrandt)
Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi adlı tablo 1632 yılında Hollandalı ressam Rembrandt tarafından resmedilmiştir. Tablo, Dr. Tulp’ın başkanlık ettiği Amsterdam Cerrahlar Loncasının siparişi üzerine hazırlanmıştır. Dr. Tulp 1628’de Amsterdam Cerrahlar Loncasına baş cerrah olarak getirildikten sonra halka açık anatomi incelemeleriyle dikkat çekmiştir. Cerrahların yaptığı anatomik incelemeler, bilet satışıyla halka açık bir gösteri halini almış. Bu gösteriler yılda sadece bir defa düzenlenirmiş.
Şimdi tabloyu detaylı inceleyelim.
Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi Tablo İncelemesi
Normalde kadavra incelenirken öncelikle karın bölgesindeki iç organların çıkarılması ve çabuk çürüyen bu kısımların bedenden uzaklaştırılması gerekir. Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi tablosuna baktığımızda karın bölgesinin açılmadığını görüyoruz. Cerrahlar Loncasının talebiyle yapılan bir resimden bahsettiğimiz için hata yapılması mümkün değil. Burada karnın henüz açılmamış olması muhtemelen ressamın tercihidir. Doktor da özellikle kol sahnesinin resmedilmesini istemiş olabilir ama sonuçta yine de karın bölgesi kesilmiş olarak durabilirdi.
Resmin genel duruşuna bakarsak kanlı, rahatsızlık verici bir görüntüden ziyade anatomi kitaplarındaki gibi temiz bir görsel oluşturulmuş. Bence ressam iç organlardan ziyade cesedin tenindeki renk değişimini, yüzündeki ölümün maskesini göstermek istemiş. Ve tabii ki anatomi kitabından fırlamış bir görsel gibi elin ve kolun bir kısmının iç görünümünü resmetmek istemiş. Anatomi dersi almış biri olarak bana gerçek bir kitap görseli gibi gelmişti. Bu yüzden daha detaylı araştırdım ve aslında gerçekten de resimdeki elin anatomi kitabından alındığını öğrendim.
Cesedin üzerindeki gölge, Rembtandt’ın ölüm gölgesi tekniği olarak düşünülür. Cesedin üzerinden eğilerek kitaba bakmaya çalışan kişinin sebep olduğu bir gölge gibi.
Resimde yer alan doktorların dördü kitaba bakarken, iki tanesi bize bakıyor bir tanesi ise eğitim veren doktoru izliyor. Aslında bu detay da çok önemli. Canlı bir eğitim esnasında kitabın önceliği dikkat çekiyor. Eski dönemlerdeki bilgi kaynağı olarak kitabın önemini ve yerini de çok iyi ifade ettiğini düşünüyorum.
Bu arada söz konusu kitabın 1543 yılında Andreas Vesalius’un yazdığı De humani corporis fabrica adlı kitap olduğu düşünülüyor. Çığır açan bu kitabın tıp tarihinde önemli bir yeri olmuştur.
Tabloyu genel olarak incelediğimizde Rembtandt’ın ışık oyunları ve kahve tonları dikkatimizi çekiyor. Ceset kesinlikle resmin merkezinde yer alıyor. Daha sonra Dr. Tulp dikkat çekerken köşede ve gölgede kalmasına rağmen kitap da dikkat çekiyor. Özellikle bir tarafının nispeten aydınlık olması onu öne çıkarıyor.
Van Gogh’un Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi Tablosuna Yorumu
Yine Hollandalı bir ressam olan Vincent Van Gogh’un bu tablo ile ilgili bir yorumu olduğunu biliyoruz. Kardeşi Theo’ya yazdığı bir mektupta “Rembrandt’ın Anatomi Dersi adlı eserini gördün mü?’’ diye sorar, ardından ise “…Tenin tonlarını hatırlıyor musun? Toprak, çırılçıplak toprak, özellikle de ayaklar… Bir de yer yer-aslında bütünüyle-giysinin tonuyla yüzün tonu arasında bir kontrast var…’’ der.
Van Gogh’un yorumundan sonra ressamın ışık oyunları daha çok ilgimizi çekiyor. Gerçekten de ayaklardaki toprak rengi göze çarpıyor. Cesedin yüzündeki soluk beyazlığa ve kumaş parçasındaki parlaklığa daha dikkatli bakıyoruz. Bedenin bütünündeki renk değişimlerini gözlemlemek mümkün.
İçeriğin video formatı;
Yazar
