Nighthawks – Gece Kuşları (Edward Hopper)
Nighthawks, Amerikalı ressam Edward Hopper’ın 1942 yılında, gece geç bir saatte restoranda oturan insanları betimlediği tablosudur. Hopper, bu tabloyu gece geç saate kadar uyumayan insanlardan esinlenerek resmetmiştir. Evinin yakınında bulunan bir restoran da ressam için esin kaynağı olmuştur.
Tablonun adını “Night Owl (Gece Baykuşu)” teriminden aldığı düşünülür. Türkçe çevirisi ise “Gece Kuşları” şeklinde olmuştur.
Hopper’ın en ünlü eseri olan bu tablo aynı zamanda Amerikan sanatının da en bilinen eserlerindendir. Günümüzde Şikago Sanat Enstitüsü koleksiyonun önemli bir parçasıdır.
Nighthawks Tablo İncelemesi
Edward Hopper, Nighthawks tablosuna Pearl Harbor Saldırısı’ndan kısa bir süre sonra başlamıştır. Bu olayın ardından ülkedeki kasvetli ve karanlık hava resme yansımış gibi görünüyor. Restoran camla kaplı, kavisli bir köşeye sahiptir. Kapısı görünmeyen restoran, içindeki insanları bir fanusun içinde gibi gösterir. Tablo ilerleyen dönemlerde film, edebiyat ve müzik alanlarını da etkileyerek bir sembole dönüşmüştür.
Tablonun sol köşesinde yer alan yalnız adam, şehrin tüm anlamını üzerinde taşıyor gibidir. Şık kıyafetli ve kasvetli bir yalnızlık sembolü… Başı öne eğik, elinde tuttuğu bardağa bakarak düşüncelere dalıp gitmektedir. İçeride oturan kimsenini birbiriyle göz teması yoktur. Resmin bu parçasında, modern kent yaşamının boşluğu derinlemesine işlenmiştir.
Hopper’ın bu tabloyu resmettiği dönemde, floresan lambalar yeni kullanılmaya başlandığı için resimde bu parlak ışık detayı gözümüze çarpıyor. Gece vakti neredeyse etraf aydınlıkmış gibi görünmesinin sebebi de budur. Restoranda bulunan diğer insanların da yalnız adamdan bir farkı yoktur. Elinde sigara, yüzünde mutsuz ifadesiyle bir adam görünüyor. Yanındaki kadın, gülümsemeye meyilli ama belirsiz bir yüz ifadesiyle, dalgın duruyor. Restoranda tek başına çalışan adamın yüzünde bezmiş, yorulmuş ama hareketli bir ifade göze çarpıyor.
Nighthawks Popüler Kültürde Taklitleri
Nighthawks, popüler kültür ürünlerinde adına en çok gönderme yapılan tablolardan biridir. Çizimlerden dizi sahnelerine kadar birçok yerde bu tablonun aynen kullanıldığı, restorandaki kişilerin ise farklı kişilere uyarlandığı görülür. Bu tarz uyarlamalar, çizgi romanlardan reklam afişlerine kadar hemen her alanda yer alıyor. Helnwein’ın “Boulevard of Broken Dreams”i bu taklitlerin en ünlülerinden biridir.
Birçok televizyon dizisi de karakterlerini, Nighthawks’taki karakterlerin yerine koymuştur. That ’70s Show, Dead Like Me ve The Simpsons resmin skecini yapan programlardan sadece bazılarıdır. Resim, Batman, Human Torch, Spider Jerusalem, X-Factor ve The Trick gibi çizgi romanlarda da canlandırılmıştır.
Nighthawks Tablosunun Sinemaya Etkisi
Nighthawks tablosunun filmlere de etkisi olduğundan bahsetmiştik. Oluşmasında Hopper’ın da etkisinin olduğu iddia edilebilecek olan bazı filmlerde, Nighthawks ve Hopper’ın bir diğer eseri Night Shadows sembolleri görülür. Scarface (1932) ve Little Caesar gibi 1930’lara ait mafya filmlerinde de onun resimlerinden etkilenildiği görülür.
Wim Wenders’ın, 1997 yapımı “The End of Violence”‘dadlı filminde bu resmi canlandıran bir sahne vardır. Wenders, Hopper’ın resimlerinin yönetmenler için çekici olduğunu çünkü “kameranın nerede olduğunun her zaman söyleyebileceğini” söylemiştir. Hard Candy (2005) isimli sinema filminde de Nighthawks’tan esinlenmeler görülebilir. Filmde, Hayley ve Jeff karakterlerinin buluştuğu restoranın isminin “Nighthawks” olduğu dikkat çeker. Ayrıca Jeff karakteri, Hayley’e üzerinde orijinal resmin olduğu bir t-shirt alır.
“Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull”‘un restoran sahnesinde de tablodan esinlenildiği açıktır. Gerçeküstücü film yönetmeni Dario Argento da 1976 yapımı filmi “Deep Red“‘de (Profondo Rosso) Nighthawks’u yeniden canlandırmıştır. Blade Runner’ın yönetmeni Ridley Scott ise filmi ve tablo arasındaki ilişkiyi “filme, resmin havasını ve görüntüsünü verebilmek için yapım ekibine sürekli resmin bir kopyasını gösteriyordum.” diyerek açıklamıştır.
Edebiyatta Nightwaks Etkisi
Pek çok yazar, “Nighthawks”‘ tablosundaki müşterilerin yollarının nasıl restorana düştüğü ya da oradan çıktıktan sonra neler yaptıklarına dair hikâyeler yazmışlardır. Örneğin, Wolf Wondratschek “Nighthawks: After Edward Hopper’s Painting” (Gece Kuşları: Edward Hopper’ın resminden sonra) isimli şiirinde yan yana oturan kadın ve adamı araları açık bir çift olarak düşünür ve şiirini bu doğrultuda tamamlar.
Joyce Carol Oates ise resimdeki her bir karakterin iç konuşmalarını “Edward Hopper’s Nighthawks” adlı şiirinde yazmıştır. Der Spiegel dergisinin özel sayılarından birinde ise resimle ilgili beş farklı senaryo yer alır. Bu senaryolardan biri yazar Christof Schlingensief’e aitti. Schlingensief, sahneyi bir testere katliamına dönüştürür. Erik Jendresen de bu resimden esinlenerek kısa bir hikâye yazar.
Müzik: Tom Waits’in 1975 yılında çıkan albümü Nighthawks at the Diner, “Nighthawks”‘tan esinlenilmiş sözler içerir. Albümün kapağında ise Waits’in bir restorandaki fotoğrafı vardır.
Diğer tablo incelemelerimize buradan ulaşabilirsiniz.
Yazar
